Thursday, November 12, 2009

ev yapımı yoğurt


cem bebekken mayaladığım yoğurdu fırının yoğurt ayarında bekletirdim. o zamanlar yoğurdu her seferinde tutturamazdım. tutturamadığım bir gece "yarın yoğurt yerine bebeğime ne yedireceğim?" diye düşünmekten gözüme uyku girmemişti. emzir gitsin, ne olacak ki? 4 duvar arasında cem'le geçirdiğim yalnız günlerden kalma böyle takıntılı anılarım var ama sayıları gerçekten çok az, velveleci tiplerden olmak istemediğim için takılmamaya çalışırdım zaten öyle olmak için fazla tembel ve rahat bi tipim galiba. neyse, sonuçta tutmayan yoğurtlar uykumu kaçırdı mı kaçırmadı mı, ona bakmak lazım.

o zamanlar mutfakta yer kaplamasın diye henüz şu fotoda gördüğünüz nuh nebiden kalma yoğurt makinesini istemiştim melmeketten; '80'li yılların başında kıbrıs'tan gelmiş, yıllarca dolap bekçiliği yapmaktan başka bir işe yaramamış bir makineydi işte.

cem 2 yaşını bitirdikten sonra evde yoğurt mayalamayı bıraktım çünkü tutturma işini hala garantiye alamamıştım. sütümü gündönümü çiftliği'nden almaya başladıktan sonra yani yaklaşık 1 yıl önce yoğurdu yeniden evde mayalamaya karar verdim ve bu sefer makineyi istedim. mini fırının düşük ısıya sahip yoğurt ayarı vardı olmasına ya, bu makineyle yoğurt yapmaya başladıktan sonra hiç tutturamama derdim olmadı. o zamandan beri de evde hazır yoğurda yüz veren kalmadı. bazen bittiği ve yenisi yapılamadığı için küçüğünden bir kase alıveriyorum da, onur da cem de hemen "ne zaman yoğurt yapacaksın?" diye soruyorlar. gelen arkadaşlarıma ve komşuma da ikram ediyorum, yoğurdu makinenin minik cam kaplarından kaşıklayıp mideye indiriyorlar. evde yoğurt yapmayı, tutmasının, ilerleyen zamanlarda kıvamının tam istediğiniz gibi olmasının ve herkes tarafından beğenilmesinin sevinci için bile denemek lazım; uğraştığınıza (buna uğraşmak denebilirse) değiyor.

aşağıdaki tarifi, gündönümü'nden süt almaya başlayıp da ilk defa makinede yoğurt yapacak birkaç arkadaşıma göndermiştim zamanında.

makinede yoğurt yapımı:


"ben aysun hanim'dan aldigim sutu 1-2 tikirdatiyorum, oyle uzun boylu kaynatmaya gerek yok. kendisi de oyle soylemisti zaten. harika bir süt. miss.

* sutu 1-2 tıkırdayana kadar kaynatin.
* boş kapları 5 dakika önce prize takıp çalıştırdığınız yoğurtmakinesinin içine yerleştirin.

* kaynayan sutu yogurt kaplarına bosaltın.

* sut dolu kaplarin icine arada bir ısı kontrolu yapacaksiniz. ısının, süte değdiğiniz zaman hemen parmağınızı cekmeyeceginiz, bir süre dayanabileceginiz bir sıcaklığa ulaşması gerekiyor ama ılık da olmayacak. ılıktan cok sicak diyebilecegimiz, parmagin dayanabilecegi bir ısıda olmalı. bu ısı konusu cok onemli cunku yogurdunuzun kivami ısıyı iyi tutturmaniza bagli.

* sutu beklerken kenarda bir tabaga 1 litre icin yaklasik 2 tepeleme tatli kasigi (veya bir çorba kaşığı) yogurdu koyun. ilk mayalamada sececeginiz yogurt icin coban, kanlica ya da simdilerde marketlerde gormeye basladigim organik yogurttan secebilirsiniz, daha sonra kendi yogurdunuzu maya olarak kullanacaksiniz zaten. tabaga koydugunuz yogurdu, az sutle seyreltin, sutle homojen karisacak hale getirin. bu isler icin minik tahta kasik daha iyi olur, yoksa onemli degil.

* sut ideal ısıya ulastigi zaman her bir kaba bir tatli kasigi seyrelttiginiz yogurttan koyup yavasca karistirin. mayaladiginiz kabi ve makineyi artik hic kimildatmayacaksiniz.

* her bir kaba ayni islemi uyguladiktan sonra makinenizin kapagini kapatin. benim makinemin 12 derecesi var, ben isiyi ortalarda bir yere, 6 veya 7'ye ayarliyorum. gece yatmadan mayaladigim yogurt (12-1 civarı) sabah uyandigimda (8-9 gibi) hazir oluyor.

* sabah ilik kaplari biraz oda isisinda tutup sogumalarını bekledikten sonra kapaklarini kapatip buzdolabina koyun. yoğurdunuz 7-8 saat sonra yenmeye hazirdir."



tencerede yoğurt mayalama:

yoğurdu tencereyi sımsıkı sarıp sarmalayarak ısı kaybını engellemek suretiyle de tutturabilirsiniz. ancak süte mayayı kattıktan sonra sütünüzü uyutacağınız için tencereyi kımıldatmamanız gerekiyor, bu yüzden sarma işlemini sütü tencereye dökmeden önce yapın. tencereyi sarıp yoğurt için bekleteceğiniz köşeyi belirledikten sonra sütü boşaltın. 1 litreye 1 çorba kaşığı sütle seyreltilmiş yoğurdu sütünüze karıştırıp tahta kaşıkla yavaş yavaş karıştırın. tencerenin üstünü kapattıktan sonra mayalanmasını bekleyin. benim bekleme sürem 7-9 saat.

20 comments:

nilo said...

Canım bende de Arzum Bebbe serisinden yogurt makinası var, valla süper, herkese tavsiye olunur...

nalan said...

yahu seviyorum ben şu Aysun'u :)
iyi ki var. sayesinde gerçek yoğurt yiyoruz. dün akşam aldım ben de sütü uzunca bir aradan sonra. taşınma telaşı, sütü teslim ettirecek yeni adres bulma derdi derken epeyce özlemişim.
evde kedi bıyıklarıyla dolaştım,mımmmm :)

Rosewell said...

merhabalar :)
eskiden yani eskiden dediğim 1 sene evvel falan üsküdarda ve kadıköye balık çarşısının içinde "bozüyük" isimli şarküteri tarzında süt ve süt ürünleri satan bir firma vardı. burda poşetler içinde doğal sütler satılırdı. ve ben o sütleri alıp çok ama çok güzel ev yoğurtları yapardım. annem öğretmişti. şimdi yazınızı okuyunca o muhteşem doğal yoğurdun tadı aklıma geldi. özlemişim... şimdi sormak istediğim Aysun hanımdan sütü nasıl atıyoruz mail yolu ile mi sipariş veriyoruz?Aysun hanım nasıl gönderiyor bize sütü? Hafta sonlarıda dağıtım yapıyorlar mı? ve bir mahsuru da yoksa ücret konusunda da bilgi verirseniz çok sevinirim. Aslında bunları Aysun hanıma da sorabilirim ama blogunuzu takip ediyorum ya dedim yazışmak için bi bahane olsun :))
sevgilerimle...

yasemin said...

nilo makineden sonra çok rahatladım, öncesinde bir türlü emin olamıyordum ve bazen gerçekten de tutturamıyordum. makine insanıyım ne yapalım ekmek hatta yumurtayı bile makineyle yapabiliyorum :)

nalan evet, ben geçen yıl tatlı (muhallebi, puding vs) da yapıyordum ama cem yemeyince, onur da rejime girince sadece ben yer oldum, sonuçta fazladan 2 kilo sahibi olunca tatlıyı bıraktım. şimdi çikolatalı süt yapıyorum arada canım tatlı çektikçe. nasıl güzel bir süt, kahvaltıda bile içiyorum cem'le.

rosewell merhaba,

anadolu ve avrupa yakası için sütün dağıtım günleri farklı sanırım. ben anadolu'dayim, çarşamba alıyorum ama sanırım bir gün daha var anadolu için. evde yoksan yakında sabit bir adrese de bırakabiliyorlar, market, bakkal gibi. 5 litresi 12 lira.

aysun hanim'in irtibat adresi:
aysun@gundonumu.biz.tr

sütün kaymağı da harika. ben ekmeğe ve keklere, omlete vs. ekliyorum, özellikle keke harika bir tat veriyor.

sevgiler.

jasmingreentea said...

yasemin,
sen yogurt tuttruma isini coktan kivirmissin. bu yuzden makineyle ugrasmana bile gerek yok. ben de uzun zamandir evde mayaliyorum, yogurt makinesi kaplari bizim ev halkinin yogurt tuketimine yetmiyor haliyle, bizde de aynen disaridan alinan yogurda burun kiviriliyor artik- simardik. kapaklı bir borcama kaynamis sutu bosaltip hafif soguyunca mayalayıp sariyorum. 4-5 saat yetiyor normal oda sicaklıgında. makineden daha basit. ama ben marketlerdeki gunluk sutlerden kullaniyorum. ara sira eve bir tanidigimizin ciftliginden taze sut de geliyor, fakat o sutun yogurdu cok sulu oluyor (tadi harika, o baska). galiba sutun cinsi farkettiriyormus. gundonumu ciftligini ben de denemek istedim. hem o kadar cok sut gelirse lor da yapabilirim belki. keklere kaymak koymak da harika bir fikirmiş dogrusu, sutten cikan kaymakla hemen deneyeceğim. yogurdun kendisi de keklere ve ekmege cok guzel bir kivam veriyor.

yasemin said...

evet, lor yapabilirsin jasmingreentea. yapıyor herkes, ben denemedim ama çok güzel oluyormuş. doğru, çok güzel kıvam veriyor, keke de tat yerine kıvam demeliymişim :) bu arada yoğurt omlete de çok yakışıyor, yumurtayı yoğurtla çırpıp yapınca harika oluyor.

yoğurtta sütün cinsi evet önemli sanırım. ben organik sütle tutturmakta zorlanırdım (kutu organik) ama günlük sütlerde tutturma oranım yüksekti.

Rosewell said...

Yasemin günaydın :)
çok teşekkür bilgiler için
hemen iletişime geçicem..
sağlıklı bi yaşam diliyorum sevgilerimle...

şadan said...

ya evet gündönümü sayesinde biçok evde yoğurt yapılmaya başlandı, ne güzel:)
yasemin benim bekletme sürem 5 saat, 7-9 saate çıkınca ekşimsi olmuyor mu?

yasemin said...

ben biraz ekşi seviyorum şadan, o yüzden uzun tutuyorum. uzun tutunca epey sert ve hafif ekşi bir yoğurt oluyor. tatlı olunca evdekiler yine yiyor ama bu sefer ben yiyemiyordum. görüşürüz.

Anonymous said...

Aysun Hanım şehirli/endişeli anneleri ne güzel kandırıyor. Köylüler Aysun Hanım'ın sütünü görse bir taraflarıyla güler.

yasemin said...

köylülerin niçin güleceğini de yazın o zaman, biz de bilelim.

elif said...

goremezler ki. koydeler cunku.sehirde olsalar koylu demezdik. biz koyde olaydik o vakit de aysun hanimi bilemezdik.
teyzemin seyi olsaydi degil mi ya.

nalan said...

hayır neden adsız kaydı ile yorum bırakıyorsunuz o zaman. madem bu kadar eminsiniz, sayıp dökün kanıtlarınızı. ben de size sürünün hastalıklardan ari sertifikasını göstereyim o zaman.
kendim çiftliklerine gidip gördüm. sağım mekanının benim mutfağımdan temiz olduğunu anlatayım o zaman.
ama ben nasıl adımı sanımı yazabiliyorsam, karşı yorumu getiren de bir zahmet çıkacak ortaya.
çamur atıp kaçmak yok !

YEŞİM said...

Adı sanı bile olmayan dünyadan bihaber kişi!Ayıp yahu ayıp...
UHT ve paket sütlerdeki kansorejen onca maddeden bizi kurtaran,antibiyotik ve büyüme hormonları ile süt görüntülü zehirleri içmememiz için gecesini gündüzüne katan bu çalışkan ve dürüst insanı hiç tanımadan nasıl bu kadar terbiyesiz bir şey söyleyebilirsin!Kimsin ki!!!Tanısan zaten Aysun gibi bir meleğe böyle asılsız iftiralar atamazdın.Ayrıca bizler sağlık ve lezzet peşinde koşan,bu uğurda kafa yoran araştıran ve emek veren dostlar senin sandığın kadar salak mıyız ki kanalım!Sen tembel tembel kutu süt iç,senin gibilere de ancak böylesi yaraşır.Zaten eminim miyelin kılıfın da arişidonik asitten oluşuyor ki bu kadar saçmalayabiliyorsun.Adı sanı olmayan kişi bizim bir tarafımız bile o kadar değerli ki senin gibilere gülerek dahi harcayamayız ki köylü seni ne yapsın!Allah akıl fikir versin bu adı sanı bile olmayan ...Belki büyük alışveriş merkezlerinin oksijensiz ortamından birkaç saat ayrılıp,çiftliğe gidersen pek ümidim yok ama belki kafana dank eder!Aysun'un hijyen protokollerinden iki tanesini ağzı ve beyin bölgene uygulamanı acilen tavsiye ediyorum!Yasemin Hanım'ın emeğine yüreğine sağlık :)))

Anonymous said...

merhaba,
ben yoğurt yapma makinesiyle ilgili soracaktım. toplam kaç lt süt alıyor? piyasadaki makinelere baktım 1Lt alıyor hepsi. Bebe ürünleri olunca böyle miktar az tutulmuş sanırım. 2lt olanların plastik kabı var. Hoş değil:(
Şimdi böyle olunca 5 lt sütün 4 lt si ne olcak? dolapta bekletip gün aşırı yoğurt mu yapsak?
Ya da 2-3 litrelik camlı bir yoğurt makinesi var mı?
sevgiler
kulpsuz

yasemin said...

kulpsuz merhaba,

benimki de 1 lt.lik ve cam kapli. ben yeni alıyor olsam mutlaka cam kaplı olmasını tercih ederdim. 1 lt. sutten yapilan yogurt bize 2-3 gun yetiyor sonra tekrar yapiyorum. ama günde 1 lt. tüketecekseniz makineyle uğraşmaya değmez bence o zaman tencerede istediğin miktarda sütü sarıp sarmalayarak mayalayabilirsin.

biz yoğurttan arta kalan sütü içiyoruz, müslide ya da ekmek yapımında kullanıyoruz.

nalan said...

yoğurt makinesi çok da gerekli değil.
ben evde kavanozlara mayalıyorum. kavanoz dikey olduğu için tencereye kıyasla daha iyi tutuyor maya.
cam olduğu için de sağlıklı.
çok miktarda olmadığı için bittikçe diğer kavanoz açılarak tüketiliyor. buzdolabında kağağı hiç açılmadan bekleyen kavanozda yoğurt taze olarak bekliyor.
üstelik zamanla bu kadar güzel tadı olan yoğurt yaptıkça tüketim miktarı da artıyor.
ilk haftalarda 2 haftada bir 5 litre süt tüketirken şimdi tek başıma haftada 5 litre tüketiyorum.
ama kaymağını mutlaka ayırıp kaldırıyorum yoksa ışık hızıyla kilo alınır, çıkan kaymak akıllara zarar çünkü :)

Selen said...

Ev yogurdu gibisi yok gercekten. Ancak benim hafiften bozuldugum konu, yogurt mayalamayi benim ogrettigim Endonezya'li bakicimizin suanda benden daha guzel yogurtlar mayaliyor olmasidir. Boynuz kulagi boyle geciyor demek ki.. Sirrini ogrenemedim, ama arastirmadayim. Yogurt mayalarken yakalayabilsem gizlice gozetleyecegim ama hep ben isteyken mayaliyor hain :)

yasemin said...

sırrını öğrendiğin zaman bana da yazar mısın :)

captainm said...

Merhaba yoğurt yapma makinesi ile ilgili bir anket hazırladım.Yeni projemde bana yardım ederseniz çok mutlu olurum :)
https://tr.surveymonkey.com/r/7H22PF8