Monday, December 22, 2008

bebek beslenmesi: 2. bölüm - emzirmeyi öğrenmek

ilk günlerde emzirme sabır işi, öğrenilecek bir beceri; bebeğinize ve kendinize şans tanıyıp öğrendiğinizdeyse sterilizasyon, ısıtma, geceleri mutfağa gitme gibi mecburiyetlerden uzak, zahmetsiz bir besleme şekli. ek gıdalara geçerken bu rahatlığın sonuna geldiğimiz için telaşlandığımı hatırlıyorum.

unutmayın

* doğumdan hemen sonra bol süt gelmeyecek. süt bebek emdikçe gelecek.
* doğumdan sonra ne kadar erken ve sık emzirirseniz süt yapımı o kadar artacak.
* ilk 12-24 saat bebeğiniz her emzirmede bir çay kaşığı süt içer. sütünüzü göremezsiniz ama bebeğiniz için tüm gerekenleri içerdiğini bilin! tık

kolostrum (ağız sütü)

doğumdan sonraki ilk 4-5 günde salgılanan sütün adı kolostrum. bu bildiğimiz anne sütünden daha farklı bir içeriğe sahip ve çok yararlı.

çatlaklar

memedeki çatlakların sebebi bebeğin uzun emmesi değil, doğru emzirmeyi tam öğrenememiş olmamızmış. ilk günler yaşanan zorlukların sebebi tecrübesizlik yoksa aylarca emzirmek mümkün olur muydu? bu ilk günlerde yakın zamanda emzirmiş bir arkadaşın ya da emzirdiği zamanları hatırlayan, halden anlayan bir büyüğün desteği çok işinize yarayabilir. belki bazı hastanelerde verilen doğum öncesi seminerlerine katılmak istersiniz, benim tercihim yakınların doğum sonrası birebir desteği. doğru emzirme tekniğini ne kadar erken öğrenirseniz, çatlaklardan o kadar çabuk kurtulursunuz hatta çatlak sorununu hiç yaşamayabilirsiniz.

doğru emzirme derken bebeğin meme ucunu kolaylıkla ve doğru şekilde kavrayıp emmeye başlayabilmesini kastediyorum. bebek memeye doğru yerleşmeli yoksa yeteri kadar ememez + çatlaklara sebep olur.

kolostrumdan sonra

doğumdan sonraki 5.- 6. günlerde kolostrum sonrası, olgun süt üretimiyle birlikte göğüslerde şişkinlik ve gerginlik başlar. bu dönemi kendimde ve arkadaşlarımda biraz acılı bir dönem olarak hatırlıyorum. aşırı gerginlik nedeniyle bebek memeyi kavrayamayabilir. bu durumda sütü elinizle biraz sağıp göğsü yumuşatarak bebeğin kavramasını kolaylaştırabilirsiniz ya da pompa kullanıyorsanız, sütü pompayla sağıp daha sonra kullanılmak üzere saklarsınız. bebeği istediği sıklıkta emzirmek şişliği azaltır. özellikle ilk günlerde sütünüzü pompayla çok fazla sağmanızı tavsiye etmem çünkü süt üretimi talebe bağlı, üretilecek sütün miktarını bebeğiniz belirlemeli, sütü pompayla fazla sağmak bebeğin ihtiyacından fazla süt üretilmesine ve mastite sebep olabilir.

evde ilk günler

yeni doğan bebeğin uzun uzun uyuduğunu sanırdım ben ama uyurken bile hep kucağımda, sürekli memede kalmak isteyen bir bebeğim var. bir hafta öncesine kadar rahim içinde yaşayan bebe, dış dünyaya alışırken cem gibi kucağınızdan inmek istemeyebilir. büyüdükçe sizden ayrı kalmayı öğrenecek, bu süreci hızlandırmaya çalışmak anne ile bebek arasında kurulmaya başlayan bağı zedeler ve ilerde ayrılma konusunda zorluklar yaşatır.

bu dönemde yaşadığım sorunlar: çatlaklar, süt üretiminin başlaması ile birlikte şişlikler, emme süresinin uzunluğu ile ilgili şaşkınlıklar.

ne yaptım?
1) doğru emzirme tekniğini öğrendim
2) bebeğimi onun istediği sıklık ve süre boyunca emzirdim. bu süre bazı günler gerçekten çok uzundu, o emerken ben kitap okudum
3) çatlaklar için medela purelan krem kullandım
4) emzirirken ve emzirme aralarında dakika tutmadım, kendime göre bir beslenme rutini oluşturmaya çalışmadım, bebeğime ayak uydurdum. başını çevirip memeyi aramaya başladığı anda emzirmeye başladım.

cem büyüdükçe daha kısa sürede daha çok sütü emebilmeye başladıysa da arada yine sütü arttırmak için ilk günlerdeki gibi uzun uzun emdiği oldu. ilerleyen hafta/aylarda uzayan emme süreleri, sütün yorgunluk, stres gibi nedenlerle azalmasına ya da bebeğin büyüme ataklarına (hızlı büyüdüğü için daha fazla süte ihtiyaç duyduğu günlere) bağlı olabilir.



faideli bir site:

ek
doğum sonrasında benden farklı bir tecrübe yaşayan AycA'nın pompa ve mastit konusunda bir notu var:

Yasemin merhaba,
Emzirme yazılarını okudum bir solukta.. bende 20 ay emzirmiş bir anne olarak ve de emzirmeyi hemen hemen senin gibi yaşamış olarak paylaşımın için teşekkür etmek istedim.. bir nokta var benim eklemek istediğim pompa ile ilgili.. pompa ile sağmak konusunda ilk günler çok sağmak mastite sebep olabilir demişsin .. aslında ilk günler sağmamak süt birikimine sebep olabiliyor ve bu süt birikimi mastit yaratıyor. Misal benim sütüm 3. gün geldi aynı senin gibi 3 gün boş meme emdi oğlum 3. günün gecesi evde yatakta acımdan ölüyordum süt inanılmaz şişirdi ve çok yağlı bir süt geldi oğlum 5 dakikadan fazla ememiyordu doyup uyuyordu. Bende belli bir rutin izlemedim ne zaman istese verdim sütü ama doyuyor uyuya kalıyordu 5-10 dakika arası geri kalan sütü ise meme tutmak doğru değildi çünkü canımı acıtıyordu. Bu anlamda ilk günler bebeğin talebinden fazla olabiliyor süt :) pompa faydalı bir alete dönüşüyor..
herkese bol bol emzirmeli günler diliyorum :)
İzninle emzirme yazıma linklerini koymak istiyorum

ayça merhaba, 
notunu yazıya ekleyeceğim çünkü seninki farklı bir tecrübe, bende böyle bir birikim olmuyordu sanırım sütüm tam yetiyordu. cem'in emip uykuya dalması gibi bir durum pek olmuyordu, gözleri kapalı da olsa sürekli memede; o nedenle birikim olmuyordu. sütüm ilk gün başlamıştı galiba çünkü işte daha hastanede bile bir günde 100 gr. almıştı ama bende hiç süt fazlası olmadı, o yüzden de pompaya ihtiyaç duymadım.
linkleri koyarsan sevinirim :)
bir de ben sizi emirgan'da görmüştüm, lale zamanı, uzaktan seslenmiştim, hatırlıyor musun :)

7 comments:

Seyhan said...

çok güzel bir yazı dizisi oluyor çok faydalı ellerine sağlık sevgiler

Turkuaz Deniz said...

Evet Yasemin iyi ki unutmadan yaziyorsun bunlari, cok annenin isine yarayacak. Kendimden hatirliyorum, hemen bilgisayarin basina gecerdim dogrusu nedir bulmak icin. Eline saglik

Özgür Turan said...

yasemincim, Doğa bu hafta ateşli biraz. Toparlasın haftaya görüşelim mutlaka. Yalnız kar geliyormuş bizim park hayalleri suya düşecek gibi. evde buluşuruz bu durumda.

yasemin said...

teşekkürler :)
özgür geçmiş olsun, senden haber bekliyorum, evde buluşuruz, iyileşsin de doğacık.

AycA said...

Yasemin merhaba,
Emzirme yazılarını okudum bir solukta.. bende 20 ay emzirmiş bir anne olarak ve de emzirmeyi hemen hemen senin gibi yaşamış olarak paylaşımın için teşekkür etmek istedim.. bir nokta var benim eklemek istediğim pompa ile ilgili.. pompa ile sağmak konusunda ilk günler çok sağmak mastite sebep olabilir demişsin .. aslında ilk günler sağmamak süt birikimine sebep olabiliyor ve bu süt birikimi mastit yaratıyor. Misal benim sütüm 3. gün geldi aynı senin gibi 3 gün boş meme emdi oğlum 3. günün gecesi evde yatakta acımdan ölüyordum süt inanılma şişirdi ve çok yağlı bir süt geldi oğlum 5 dakikadan fazla ememiyordu doyup uyuyordu. Bende belli bir rutin izlemedim ne zaman istese verdim sütü ama doyuyor uyuya kalıyordu 5-10 dakika arası geri kalan sütü ise meme tutmak doğru değildi çünkü canımı acıtıyordu. Bu anlamda ilk günler bebeğin talebinden fazla olabiliyor süt :) pompa faydalı bir alete dönüşüyor..
herkese bol bol emzirmeli günler diliyorum :)
İzninle emzirme yazıma linklerini koymak istiyorum

yasemin said...

ayça merhaba, notunu yazıya ekleyeceğim çünkü seninki farklı bir tecrübe, bende böyle bir birikim olmuyordu sanırım sütüm tam yetiyordu. cem'in emip uykuya dalması gibi bir durum pek olmuyordu, gözleri kapalı da olsa sürekli memede; o nedenle birikim olmuyordu. sütüm ilk gün başlamıştı galiba çünkü işte daha hastanede bile bir günde 100 gr. almıştı ama bende hiç süt fazlası olmadı, o yüzden de pompaya ihtiyaç duymadım.

linkleri koyarsan sevinirim :)

bir de ben sizi emirgan'da görmüştüm, lale zamanı, uzaktan seslenmiştim, hatırlıyor musun :)

AycA said...

EVET EVET HATIRLIYORUM O SEN MİYDİN ??:)) SÜPER...